दुर्गेचे नववे रूप सिद्धिदात्री देवीच्या उपासनेने नवरात्रीची सांगता होते. नवदुर्गांपैकी सिद्धिदात्री ही शेवटची आहे. नवरात्रीच्या नवव्या माळेला देवीची पूजा पद्धत, देवीचा मंत्र आणि या दिवशी कोणत्या रंगाचे कपडे परिधान करावे ते जाणून घ्या.
दुर्गेचे नववे रूप सिद्धिदात्रीच्या उपासनेने नवरात्रीची सांगता होते. नवदुर्गांपैकी सिद्धिदात्री हे देवीचे नववे आणि शेवटचे स्वरूप आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार, माता सिद्धिदात्री भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करते आणि त्यांना कीर्ती, शक्ती आणि संपत्ती देखील देते.
सिद्धिदात्री देवीचे स्वरूप-
सिद्धिदात्री देवी ही सर्व सिद्धींची अधिष्ठात्री देवी म्हणून देवीच्या या स्वरुपाला सिद्धिदात्री असे संबोधले जाते. सिद्धिदात्री देवी कमळावर विराजमान आहे. चतुर्भुज असलेल्या सिद्धिदात्री देवीच्या हातांमध्ये कमळ, शंख, गदा, सुदर्शन चक्र आहे. सिद्धिदात्री देवी सरस्वती देवीचेही एक रुप मानले जाते. सिद्धिदात्री देवीच्या पूजनाने महाविद्या आणि अष्टसिद्धी प्राप्त होऊ शकतात, अशी मान्यता आहे.
देवीपुराणानुसार भगवान शंकरांनी आपल्या कृपेनेच ही सिद्धी प्राप्त केली होती. त्यांच्या कृपेने भगवान शिवाचे अर्धे शरीर देवीचे झाले. त्यामुळे ते अर्धनारीश्वर नावाने लोकांमध्ये प्रसिद्ध झाले. सिद्धिदात्री देवीच्या भक्तामध्ये कोणतीही इच्छा ठेवत नाही जी त्याला पूर्ण करायची आहे.
शास्त्रात सिद्धिदात्री देवीला सिद्धी आणि मोक्षाची देवी मानण्यात आली आहे. सिद्धिदात्रीच्या ८ सिद्धी आहेत – अणिमा, महिमा, प्राप्ती, प्राकाम्या, गरिमा, लघिमा, इशित्व आणि वशित्व. सिद्धिदात्री देवी या सर्व सिद्धी भक्तांना आणि साधकांना प्रदान करण्यास सक्षम आहेत अशी मान्यता आहे.
सिद्धिदात्री देवीची पूजा पद्धत:
सकाळी लवकर उठून आंघोळ वगैरे करून स्वच्छ कपडे घाला. देवीच्या मूर्तीला गंगाजल किंवा शुद्ध पाण्याने स्नान घालावे. आईला पांढऱ्या रंगाचे कपडे अर्पण करावेत. धार्मिक मान्यतेनुसार आईला पांढरा रंग आवडतो. मातेला आंघोळ केल्यावर पांढरे फूल अर्पण करावे. देवीला हळद-कुंकू वाहावे. देवीला मिठाई, सुका मेवा, फळे अर्पण करा. माता सिद्धिदात्रीला प्रसाद, नवरसयुक्त अन्न, नऊ प्रकारची फुले आणि फक्त नऊ प्रकारची फळे अर्पण करावीत. माता सिद्धिदात्रीला हंगामी फळे, हरभरा, पुरी, खीर, नारळ आणि हलवा खूप आवडतो. असे म्हणतात की या वस्तू देवीला अर्पण केल्याने ती प्रसन्न होते. देवी सिद्धिदात्रीचे जास्तीत जास्त ध्यान करावे. तसेच मातेची आरती करावी. नवमीच्या दिवशी कन्या पूजेला आणि हवनालाही विशेष महत्त्व आहे.
पूजा मंत्र –
सिद्धगन्‍धर्वयक्षाद्यैरसुरैरमरैरपि,
सेव्यमाना सदा भूयात सिद्धिदा सिद्धिदायिनी।
ॐ देवी सिद्धिदात्र्य नमः ।
अमल कमल संस्था तद्रज:पुंजवर्णा, कर कमल धृतेषट् भीत युग्मामबुजा च।
मणिमुकुट विचित्र अलंकृत कल्प जाले; भवतु भुवन माता संत्ततम सिद्धिदात्री नमो नम:।
सिद्धिदात्री बीज मंत्र-
ह्रीं क्लीं ऐं सिद्धये नम:।
सिद्धिदात्री देवी प्रार्थना मंत्र-
सिद्ध गन्धर्व यक्षाद्यैरसुरैरमरैरपि।
सेव्यमाना सदा भूयात् सिद्धिदा सिद्धिदायिनी।
सिद्धिदात्री देवी स्तुति मंत्र
या देवी सर्वभू‍तेषु माँ सिद्धिदात्री रूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः।
शारदीय नवरात्रीचा नववा दिवस, आजचा रंग-
शारदीय नवरात्रीच्या नवव्या दिवसाचा शुभ रंग जांभळा आहे.
