नवी दिल्ली- संसदेच्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनाच्या समारोपाच्या सत्रात लोकसभेचे कामकाज सकाळी 11 वाजता राम मंदिराच्या उभारणीसाठी धन्यवाद प्रस्तावावर चर्चेने सुरू झाले. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी लोकसभेत बोलत होते. ते म्हणाले- आजचा दिवस महत्त्वाचा आहे. गेली 5 वर्षे देशाच्या सुधारणा, परिवर्तन आणि कामगिरीची होती. मी सभागृह आणि सर्व खासदारांचे आभार मानतो.
दिवस कितीही वाईट आले तरी भावी पिढीसाठी आपण काहीतरी करत राहू…
राम मंदिराने देशाच्या भावी पिढ्यांना देशाच्या मूल्यांचा अभिमान बाळगण्याची संधी दिली. काही लोक या विषयावर बोलण्याचे धाडस दाखवतात, काही जण मैदानातून पळून जातात. आज झालेल्या भाषणामध्ये करुणा, सहानुभूती आणि संकल्प आहे. दिवस कितीही वाईट आले तरी भावी पिढ्यांसाठी आपण काहीतरी करत राहू. सामूहिक दृढनिश्चय आणि ताकदीने आम्ही चांगले परिणाम साध्य करत राहू.
निवडणुका जवळ आल्या आहेत, काही लोक घाबरले असतील
निवडणुका फार दूर नाहीत. काही लोक चिंताग्रस्त होऊ शकतात. लोकशाहीचा हा एक जन्मजात आणि आवश्यक पैलू आहे. आम्ही ते अभिमानाने स्वीकारतो. आपल्या निवडणुका देशाची शान वाढवणार आहेत. लोकशाहीची परंपरा संपूर्ण जगाला चकित करेल.
खासदारांचा पाठिंबा मिळाला आणि निर्णय घेता आला. कधी कधी असे हल्ले झाले की त्यावेळी ताकद वाढली. माझ्यासाठी असे झाले आहे की जेव्हा आव्हान दिले जाते तेव्हा मी अधिक चांगली कामे करतो.
लोकशाही आणि भारताचा प्रवास न संपणारा…
आमचा वेळ कठीण काळात गेला, कारण कोविडने आमच्यावर दीड ते दोन वर्षे दबाव टाकला. या काळात आम्ही अनेक साथीदार गमावले. कदाचित ते आपल्यामध्ये उपस्थित असते. याचे आम्हाला नेहमीच दुःख होत राहील.
हे शेवटचे सत्र आणि शेवटचा तास आहे….
लोकशाही आणि भारताचा प्रवास न संपणारा आहे. हा देश एका उद्देशाने आहे. हे संपूर्ण मानवजातीसाठी आहे. अरबिंदो आणि स्वामी विवेकानंदांनीही हे असे पाहिले होते. त्या दृष्टीमध्ये जी क्षमता होती तीच आज आपण आपल्या डोळ्यांसमोर पाहू शकतो.
आम्ही 60 हून अधिक अनावश्यक कायदे काढून टाकले…
आम्ही कंपनी कायदा, मर्यादित दायित्व भागीदारी कायदा यासारखे 60 हून अधिक अनावश्यक कायदे काढून टाकले आहेत. व्यवसाय सुलभ करण्यासाठी हे आवश्यक होते. लहानसहान कारणांसाठी लोकांना तुरुंगात टाकणारे अनेक कायदे होते. तुम्ही कंपनी असाल आणि 6 महिन्यात बाथरूम पांढरे झाले नाही तर तुरुंगात टाका. नागरिकांना विश्वासात घेण्याचे हे काम लोकसभेने केले. पब्लिक ट्रस्ट कायद्याने 180 पेक्षा जास्त तरतुदींना गुन्हेगार ठरवण्याचे काम केले.
देशाने हाती घेतलेल्या आर्थिक सुधारणांमध्ये सर्व खासदारांची भूमिका होती….
देशाने हाती घेतलेल्या आर्थिक सुधारणांमध्ये सर्व खासदारांनी भूमिका बजावली. गेल्या काही वर्षांत हजारो कंप्लायन्सच्या माध्यमातून लोकांना अशा गोष्टींमध्ये विनाकारण अडकवून ठेवले गेले, त्यातून त्यांची सुटका करण्याचे काम केले गेले. सामान्य माणूस त्याच्या ओझ्याखाली दबला जातो. सरकार जितक्या लवकर लोकांच्या जीवनातून निघून जाईल तितके त्यांचे जीवन चांगले होईल. दैनंदिन जीवनात प्रत्येक टप्प्यावर सरकारने हस्तक्षेप का करावा? अशी लोकशाही असू शकत नाही जिथे सरकारच्या प्रभावाचा त्याच्या जीवनावर परिणाम होतो.
येणारी 25 वर्षे महत्त्वाची आहेत…
येणारी 25 वर्षे महत्त्वाची आहेत. राजकारणाला स्वतःचे स्थान असते, राजकीय लोकांच्या अपेक्षा वेगळ्या असतात. देशाची आकांक्षा आणि संकल्प केला आहे. 25 वर्षे म्हणजे देश अपेक्षित परिणाम साध्य करेल.
ही घटना लहान असताना 1930 मध्ये दांडीयात्रा सुरू झाली. 1947 पर्यंतच्या 25 वर्षांच्या कालावधीने प्रत्येक व्यक्तीच्या मनात आपण मुक्त होऊ अशी भावना निर्माण केली होती. 25 वर्षांत विकसित भारत दाखवू, असा भाव आज देशात दिसत आहे. हे स्वप्न पाहणारा आपल्यापैकी कोणीही नसेल. काही लोकांनी असा ठराव केला आहे की, जे सहभागी होऊ शकणार नाहीत आणि टिकू शकणार नाहीत त्यांना निश्चितपणे परिणाम भोगावे लागतील.
स्पेसच्या दिशेने महत्त्वाचे काम झाले
जल, जमीन आणि आकाश यांवर शतकानुशतके चर्चा होत आहे. आज समुद्र शक्ती, अंतराळ शक्ती आणि सायबर शक्ती. त्यांचा मुकाबला करण्याची गरज निर्माण झाली आहे. येथे आपल्याला शक्ती निर्माण करावी लागेल आणि नकारात्मक शक्तींचा सामना करावा लागेल. असे काम स्पेसच्या दिशेने करण्यात आले आहे.
ट्रान्सजेंडर्सना दिली ओळख,…
गरोदरपणात 26 आठवड्यांची रजा याविषयी जगाने चर्चा केली
न्यायालयाच्या त्रासातून वाचवण्यासाठी मध्यस्थी कायद्याच्या दिशेने खासदारांनीही भूमिका बजावली. ते नेहमी मार्जिनवर होते, ज्यांना कोणी विचारले नाही. त्यांचे सरकार आहे हे त्यांच्या लक्षात आले आहे. कोविडच्या काळात जेव्हा त्यांना मोफत इंजेक्शन मिळाले, तेव्हा त्यांचा जीव वाचला असा विश्वास होता. त्यांना सरकार असल्याची भावना होती.
ट्रान्सजेंडरला अपमानास्पद वाटले आणि असे पुन्हा पुन्हा घडले तर विकृती होण्याची भीती वाढली. त्यांच्याबद्दल शोकही व्यक्त केला. 16-17 हजार ट्रान्सजेंडरना ओळख दिली, पद्म पुरस्कार दिला. त्यांना ओळख दिली. त्यांना सरकारी योजनांचा लाभ मिळू लागला. जग आपल्या निर्णयांवर चर्चा करते. जगातील श्रीमंत देशांनाही गरोदरपणात 26 आठवडे सुट्टी दिल्याने आश्चर्य व्यक्त होत आहे.
या सभागृहाने मुस्लिम भगिनींची तिहेरी तलाकपासून मुक्ती दिली..
मुस्लिम भगिनी अनेक चढ-उतारांसह तिहेरी तलाकची वाट पाहत होत्या. यातून मुक्ती आणि महिलांच्या सन्मानाचे काम सतराव्या लोकसभेने केले. सर्व खासदारांचे मत काहीही असले तरी न्यायदानाच्या प्रसंगी आम्ही उपस्थित होतो असे ते म्हणतील. त्या भगिनी आम्हाला आशीर्वाद देत आहेत.
या नव्या सभागृहावर जेव्हा जेव्हा चर्चा होईल, तेव्हा नारी शक्ती कायद्याचा उल्लेख होईल
आम्ही 75 वर्षे ब्रिटिशांच्या दंडसंहितेखाली जगत होतो. येणाऱ्या पिढ्या न्यायसंहितेखाली जगतील असे आपण अभिमानाने सांगू शकतो.
नवीन सदन भव्य आहे, त्याची सुरुवात भारताच्या मूलभूत मूल्यांना बळकटी देणाऱ्या कार्याने होते. तो म्हणजे नारी शक्ती वंदन कायदा. या नव्या सभागृहावर जेव्हा जेव्हा चर्चा होईल तेव्हा नारी शक्ती कायद्याचा उल्लेख होईल. सदनाच्या पावित्र्याची जाणीव तेव्हाच सुरू झाली होती.
याच सभागृहाने कलम 370 हटवले
या कार्यकाळात अनेक री-फॉर्म झाले, जे गेम चेंजर्स आहेत. 21व्या शतकातील भारताचा भक्कम पाया या सर्व गोष्टींमध्ये दिसतो. मोठ्या बदलांकडे वाटचाल. सभागृहाने आपला वाटा व्यक्त केला. आपल्या अनेक पिढ्यांनी ज्या गोष्टींची वाट पाहिली त्या अनेक गोष्टी या 17व्या लोकसभेच्या माध्यमातून पूर्ण झाल्या असे आपण म्हणू शकतो.
अनेक पिढ्यांची प्रतीक्षा संपली….
अनेक पिढ्यांनी राज्यघटनेची स्वप्ने पाहिली होती, पण प्रत्येक क्षणाला एक तडा दिसत होता, अडथळे निर्माण झाले होते. कलम 370 हटवून या सभागृहाने राज्यघटनेचे पूर्ण स्वरूप पूर्ण प्रकाशात उघड केले. राज्यघटनेला 75 वर्षे झाली, ज्या महापुरुषांनी राज्यघटना घडवली त्यांच्या आत्म्याचा आशीर्वाद आपल्यावर असावा.
या लोकसभेच्या पहिल्या सत्रात दोन्ही सभागृहांनी विक्रमी 30 विधेयके मंजूर केली….
या लोकसभेच्या पहिल्या सत्रात दोन्ही सभागृहांनी 30 विधेयके मंजूर केली, हा एक विक्रम आहे. स्वातंत्र्याच्या 75 वर्षांच्या उत्सवानिमित्त आपल्या सभागृहाने महत्त्वाचे काम केले. या सोहळ्याला आपल्या भागात लोकोत्सव बनवणारा खासदार क्वचितच असेल. संविधानाच्या अंमलबजावणीला 75 वर्षे पूर्ण झाल्याचा प्रसंगही आला.
21व्या शतकात आपल्या मूलभूत गरजा पूर्णपणे बदलत आहेत…
एकविसाव्या शतकात आपल्या मूलभूत गरजा पूर्णपणे बदलत आहेत, कालपर्यंत ज्याचे मूल्य नव्हते, ते भविष्यात अनमोल होईल. डेटाप्रमाणेच, आम्ही डेटा संरक्षण विधेयक आणून संपूर्ण भावी पिढीचे संरक्षण केले आहे. भविष्य घडवण्यासाठी ते त्याचा योग्य वापर करतील. डिजिटल वैयक्तिक डेटा उत्पादन कायदा लागू केला. डेटाचा वापर कसा करायचा याबाबतही मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत. भारताला डेटाची शक्ती मिळेल ज्याला लोक सोन्याची खाण म्हणतात. केवळ आपल्या रेल्वे प्रवाशांचा डेटा हा जगासाठी दुरुस्तीचा विषय होऊ शकतो.
17 व्या लोकसभेची उत्पादकता 97 टक्के…
पेपरलेस संसद सुरू केली. सुरुवातीला काही सहकाऱ्यांना अडचणी आल्या, पण आता प्रत्येकजण यासह काम करत आहे. तुमच्या कार्यक्षमतेमुळे आणि खासदारांच्या जागरूकतेमुळे 17 व्या लोकसभेची उत्पादकता 97 टक्के झाली आहे. ही स्वतःच आनंदाची बाब आहे. मला विश्वास आहे की, आम्ही या लोकसभेच्या शेवटच्या दिशेने वाटचाल करत आहोत आणि 100 टक्के कारवाई केली जाईल हेच उद्दिष्ट असेल. तुम्ही रात्रंदिवस खासदारांचे विचार ऐकत बसलात.
संसदेचे वाचनालय सर्वसामान्यांसाठी खुले करण्यात आले
संसदेचे वाचनालय, याचा उपयोग ज्यांनी करायला हवा होता, ते किती करू शकले, हे मी सांगू शकत नाही. तुम्ही सर्वसामान्यांसाठी त्याचे दरवाजे उघडले. ज्ञानाचे हे भांडार उघडले.
लाखो विद्यार्थी संसदीय परंपरेत सामील झाले…
आम्ही तिला संविधान सभा म्हणतो, जुनी संसद, जिथे आम्ही महापुरुषांच्या जयंतींना त्यांच्या पुतळ्यांना भेट देत असू. हा 10 मिनिटांचा कार्यक्रम होता. तुम्ही देशभर या महापुरुषांसाठी निबंध आणि भाषणांची मोहीम राबवली. प्रत्येक राज्यातील उत्तम दोन मुले दिल्लीत यायची आणि महापुरुषाच्या पुतळ्यावर कार्यक्रम आयोजित केला जायचा. ही प्रक्रिया चालू राहिली आणि लाखो विद्यार्थी संसदीय परंपरेत सामील झाले.
या काळात भारताला G-20 चे अध्यक्षपद मिळाले….
याच काळात भारताला G-20 चे अध्यक्षपद मिळाले हेही खरे आहे. खूप सन्मान मिळाला. देशातील प्रत्येक राज्याने आपापल्या परीने भारताची ताकद आणि राज्याची ओळख जगासमोर मांडली. त्याचा प्रभाव जगाच्या मनावर अजूनही आहे. G-20 प्रमाणे P-20 परिषद झाली. अनेक देशांतून वक्ते आले आणि त्यांनी भारतातील लोकशाहीची शतके जुनी मूल्ये मांडली.
क्षणाचाही वेळ न दवडता सर्व खासदारांनी खासदार निधी सोडण्याचा प्रस्ताव मान्य केला.
मी खासदारांचेही आभार मानतो, त्या काळात देशाच्या गरजा लक्षात घेऊन सर्व खासदारांनी क्षणाचाही वेळ न दवडता खासदार निधी सोडण्याचा प्रस्ताव मान्य केला.
एवढेच नाही तर देशवासीयांना सकारात्मक संदेश देण्यासाठी आणि आपल्या आचरणातून समाजाला विश्वास देण्यासाठी खासदारांनी स्वत:च्या पगारात 30 टक्के कपात करण्याचा निर्णय घेतला. देशाचा असाही विश्वास होता की हे पहिले लोक निघून गेले. आम्हा खासदारांना कधी ना कधी प्रसारमाध्यमांमध्ये शिवीगाळ व्हायची. त्यांना एवढा पगार मिळतो आणि कॅन्टीनमध्ये ते कमी खातात. कॅन्टीनमध्ये समान दर असतील, याला एकाही खासदाराने विरोध केला नाही.
या शतकातील 5 वर्षातील सर्वात मोठे संकट
गेल्या 5 वर्षांत संपूर्ण मानवजातीला या शतकातील सर्वात मोठ्या संकटाचा सामना करावा लागला. कोण वाचेल, कोण टिकेल, कोणी कोणाला वाचवेल की नाही, अशी परिस्थिती होती. अशा स्थितीत सभागृहात येणे ही संकटाची वेळ होती. जी काही व्यवस्था करायची होती, ती तुम्ही केली. देशाचे काम थांबू दिले नाही. सभागृहाची प्रतिष्ठाही राखली गेली पाहिजे आणि देशाच्या महत्त्वाच्या कामांना जी गती द्यायला हवी, तीही कायम राहिली पाहिजे, ही सभागृहाची भूमिकाही कमी होऊ नये. हे तुम्ही मोठ्या कौशल्याने हाताळले आहे.
लोकसभा अध्यक्षांचे कौतुक केले, सुमित्रा महाजन यांची आठवण झाली. आदरणीय अध्यक्ष महोदय, मी तुमचेही आभार मानतो. पाच वर्षात कधी कधी सुमित्राजी फुकट कॉमेडी करत असत. तुमचा चेहरा प्रत्येक क्षणी हास्याने भरलेला असतो. काहीही झालं तरी ते हसू कधीच कमी होत नाही.
तुम्ही समतोल आणि शांतपणे सभागृहाचे नेतृत्व केले. याबद्दलही मी तुझी प्रशंसा करतो. रागाचे क्षण आले, पण तुम्ही पूर्ण संयमाने परिस्थिती नियंत्रणात ठेवली. यासाठी मी तुमचाही ऋणी आहे.
5 वर्षे देशातील सुधारणा, कार्यप्रदर्शन आणि परिवर्तनाशी संबंधित आहेत…
ही ५ वर्षे देशातील रिफॉर्म, परफॉर्म आणि ट्रान्सफॉर्मशी संबंधित आहेत. हे दुर्मिळ आहे. आज 17 व्या लोकसभेपासून देश हाच अनुभव घेत आहे. सभागृहाने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. हीच वेळ आहे की मी सर्व सन्माननीय खासदारांचे नेते आणि सहकारी म्हणून अभिनंदन करतो.
लोकशाहीच्या महान परंपरेतील आजचा महत्त्वाचा दिवस आहे. लोकशाहीच्या महान परंपरेतील आजचा दिवस महत्त्वाचा आहे. आम्ही अनेक निर्णय घेतले आणि आमच्या क्षमतेनुसार अनेक आव्हानांना तोंड देत देशाला योग्य दिशा देण्याचा प्रयत्न केला. हा दिवस आपल्या सर्वांच्या ५० वर्षांच्या वैचारिक प्रवासाचा दिवस आहे, राष्ट्रासाठी वेळ अर्पण करण्याचा दिवस आहे, पुन्हा एकदा आपल्या संकल्पासाठी राष्ट्राला समर्पित करण्याचा दिवस आहे.
2024 मध्ये मोदीजींच्या नेतृत्वाखाली सरकार स्थापन होईल..
2024 मध्ये मोदीजींच्या नेतृत्वाखाली सरकार स्थापन होईल. ही एक शुभ सुरुवात आहे आणि आम्ही ती त्याच्या गंतव्यस्थानावर नेऊ.
