नवी दिल्ली- या वर्षी देशातील 4 राज्ये महाराष्ट्र, झारखंड, हरियाणा आणि जम्मू-काश्मीरमध्ये विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. निवडणूक आयोगाने राज्यांमध्ये मतदार यादी अद्ययावत करण्याचे आदेश जारी केले आहेत. हे काम 20 ऑगस्टपर्यंत पूर्ण करायचे आहे.
मतदार डेटा अपडेट केल्यानंतर, निवडणूक आयोग चार राज्यांतील निवडणुकांच्या तारखा जाहीर करू शकतो. सर्वोच्च न्यायालयाने निवडणूक आयोगाला जम्मू-काश्मीरमध्ये या वर्षी सप्टेंबरपर्यंत निवडणुका घेण्याचे निर्देश दिले आहेत.
आता जाणून घ्या 4 राज्यांची राजकीय परिस्थिती…
▪️1. राज्य: जम्मू आणि काश्मीर
सरकार : राष्ट्रपती राजवट
कार्यकाळ संपला: सरकार 2018 पासून विसर्जित
अपेक्षित निवडणुका: सप्टेंबर 2024
2014 मध्ये जम्मू-काश्मीरमध्ये शेवटच्या निवडणुका झाल्या, भाजप-पीडीपी युती तुटली
5 ऑगस्ट 2019 रोजी जम्मू-काश्मीरमधून कलम 370 रद्द करण्यात आले. तसेच राज्य 2 केंद्रशासित प्रदेश, जम्मू-काश्मीर आणि लडाखमध्ये विभागले गेले. याआधी 2014 मध्ये येथे शेवटची निवडणूक झाली होती. 2018 मध्ये भाजप आणि पीपल्स डेमोक्रॅटिक पार्टीचे युतीचे सरकार पडले कारण भाजपने पीडीपीसोबतची युती तोडली.
सर्वोच्च न्यायालयाने डिसेंबर 2023 मध्ये निवडणूक आयोगाला जम्मू-काश्मीरमध्ये सप्टेंबर 2024 पर्यंत कोणत्याही परिस्थितीत निवडणुका घेण्याचे निर्देश दिले होते. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनीही एका मुलाखतीत जम्मू-काश्मीरमध्ये 30 सप्टेंबरपूर्वी विधानसभा निवडणुका होणार असल्याचे सांगितले होते.
लोकसभा निवडणूक 2024: जम्मू-काश्मीरमध्ये भाजपला 2 जागा मिळाल्या
जम्मू-काश्मीरमधील 5 जागांपैकी जम्मू आणि उधमपूरच्या जागा भाजपच्या खात्यात गेल्या. जम्मू काश्मीर नॅशनल कॉन्फरन्सला येथे 2 जागा मिळाल्या. बारामुल्ला मतदारसंघात अपक्ष उमेदवार विजयी झाले आहेत.
▪️2. राज्य: हरियाणा
सरकार : भाजप सरकार
मुदतीची समाप्ती: 3 नोव्हेंबर 2024
अपेक्षित निवडणुका: ऑक्टोबर 2024
हरियाणात भाजप-जेजेपी युतीचे सरकार होते, दोघेही यावर्षी वेगळे झाले
2019 मध्ये हरियाणामध्ये शेवटच्या विधानसभा निवडणुका झाल्या होत्या. ज्यामध्ये भाजपला 41 तर जेजेपीला 10 जागा मिळाल्या. भाजपने 6 अपक्ष आणि एक हलोपा आमदारांसह सरकार स्थापन केले. मनोहर लाल खट्टर यांना मुख्यमंत्री करण्यात आले. मात्र, त्यांना त्यांचा पाच वर्षांचा कार्यकाळ पूर्ण करता आला नाही.
यावर्षी 12 मार्च रोजी जेजेपी आणि भाजपची युती तुटली. सैनी यांची विधिमंडळ पक्षाच्या बैठकीत मनोहर लाल खट्टर यांच्या जागी नेतेपदी निवड करण्यात आली. यानंतर मुख्यमंत्री नायब सैनी यांनी आपल्याला 48 आमदारांचा पाठिंबा असल्याचा दावा केला. या बैठकीला भाजपचे 41 आणि 7 अपक्ष आमदार उपस्थित होते. विधानसभेत बहुमत सिद्ध करण्यासाठी 46 आमदारांचा पाठिंबा आवश्यक होता.
लोकसभा निवडणूक 2024: भाजप-काँग्रेसला 5-5 जागा मिळाल्या.
2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसने 5 जागा जिंकल्या. भाजपनेही 5 जागा जिंकल्या. 2019 मध्ये भाजपने येथे 10 पैकी 10 जागा जिंकल्या होत्या. काँग्रेसला येथे एकही जागा मिळवता आली नाही. त्यांचे दिग्गज नेतेही निवडणुकीत पराभूत झाले होते.
▪️3. राज्य: महाराष्ट्र
सरकार: भाजप-शिवसेना (शिंदे गट) सरकार
कार्यकाळ संपेल: 8 नोव्हेंबर 2024
महाराष्ट्र विधानसभेत 5 वर्षे गदारोळ, दोनदा मुख्यमंत्री बदलले, शिवसेनेचे दोन गट
2019 मध्ये महाराष्ट्रात विधानसभेच्या 288 जागांवर निवडणुका झाल्या. 106 आमदारांसह भाजप राज्यातील सर्वात मोठा पक्ष ठरला आहे. मुख्यमंत्री पदाबाबत शिवसेना आणि भाजप यांच्यात युती होऊ शकली नाही.
शिवसेनेने 56 आमदारांसह काँग्रेसच्या 44 व राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या 53 आमदारांसह महाविकास आघाडी स्थापन करून सरकार स्थापन केले. शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे मुख्यमंत्री झाले.
मे 2022 मध्ये, महाराष्ट्र सरकारचे नगरविकास मंत्री आणि शिवसेना नेते एकनाथ शिंदे यांनी 39 आमदारांसह बंडखोरी केली. त्यांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला. 30 जून 2022 रोजी एकनाथ शिंदे यांनी महाराष्ट्राचे 20 वे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली. त्यामुळे शिवसेना दोन गटात विभागली गेली. एक गट शिंदेंचा तर दुसरा उद्धव ठाकरेंचा होता.
17 फेब्रुवारी 2023 रोजी निवडणूक आयोगाने पक्षाचे नाव ‘शिवसेना’ आणि पक्षाचे निवडणूक चिन्ह ‘धनुष्यबाण’ एकनाथ शिंदे गटाकडेच राहण्याचे आदेश दिले.
लोकसभा निवडणूक 2024: भाजपला फक्त 9 जागा मिळाल्या, इंडिया आघाडी जिंकली
2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपने महाराष्ट्रात 48 पैकी 9 जागा जिंकल्या. युतीचा मित्रपक्ष राष्ट्रवादीने एक जागा जिंकली. शिवसेनेने (शिंदे गट) 7 जागा जिंकल्या. इंडिया आघाडीत समाविष्ट असलेल्या काँग्रेसने 13 जागा जिंकल्या. शिवसेनेने (यूबीटी) 9 जागा जिंकल्या आहेत. राष्ट्रवादीचे शरदचंद्र पवार यांनी 8 जागा जिंकल्या. सांगलीत अपक्ष उमेदवार विजयी झाला.
