पंतप्रधान मोदींचा अलिकडचा २३ तासांचा कॅनडा दौरा भारत-कॅनडा संबंध मजबूत करण्यासाठी महत्त्वाचा ठरला आहे. पंतप्रधान मोदी १७ जून रोजी जी७ शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी कॅनडामध्ये पोहोचले होते. या भेटीदरम्यान पंतप्रधानांनी कॅनडाचे पंतप्रधान मार्क कार्नी यांची भेट घेतली. निज्जर हत्याकांड प्रकरणावरही दोघांमध्ये चर्चा झाली.
कॅनडा- पंतप्रधान नरेंद्र मोदी १७ जून रोजी जी७ शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी कॅनडामध्ये पोहोचले. पंतप्रधान मोदींचा हा दौरा २३ तासांचा होता. २०१५ नंतर ते पहिल्यांदाच कॅनडाला गेले होते. पंतप्रधानांच्या या भेटीमुळे कॅनडा आणि भारताचे संबंध पुन्हा रुळावर येऊ लागले आहेत. ज्या खलिस्तान्यांना कॅनडाचे माजी पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांनी भारताशी संबंध बिघडवले होते, त्यांना आता मार्क कार्नी यांच्या सरकारमध्ये अडचणी येत आहेत. खरं तर, कॅनडाने बुधवारी मान्य केले आहे की खलिस्तान हे राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी धोका आहेत. पंतप्रधान मोदींच्या भेटीनंतर केवळ २४ तासांनी त्यांनी ही वस्तुस्थिती स्वीकारली आहे.
कॅनडाची सर्वोच्च गुप्तचर संस्था, कॅनेडियन सिक्युरिटी इंटेलिजेंस सर्व्हिस (CSIS) ने उघड केले आहे की खलिस्तानी कॅनडाच्या भूमीचा वापर करून हिंसाचाराच्या घटनांना प्रोत्साहन देत आहेत, निधी उभारत आहेत आणि नियोजन करत आहेत, प्रामुख्याने भारताला लक्ष्य करत आहेत. CSIS ने पहिल्यांदाच अधिकृतपणे हे जाहीरपणे उघड केले आहे.
भारताने चिंता व्यक्त केली आहे….
कॅनडामध्ये खलिस्तानींच्या कारवायांवर भारत गेल्या अनेक वर्षांपासून चिंता व्यक्त करत आहे. नवी दिल्ली म्हणत आहे की कॅनडा हे भारतविरोधी घटकांसाठी सुरक्षित ठिकाण बनले आहे. परंतु ट्रुडोच्या सरकारने या मुद्द्याकडे डोळेझाक केली. तथापि, आता कॅनेडियन एजन्सीने नवी दिल्ली बऱ्याच काळापासून जे म्हणत आहे त्याची पुष्टी केली आहे.
भारत असा युक्तिवाद करत आहे की कॅनडा हा भारतविरोधी कारवायांचा केंद्रबिंदू आहे. फुटीरतावादी खलिस्तान चळवळ ही भारताच्या चिंतेचा एक विशेष केंद्रबिंदू आहे, ज्याची मुळे १९८५ मध्ये एअर इंडिया बॉम्बस्फोट आणि त्यानंतर भारतात झालेल्या दहशतवादी कारवायांमध्ये आहेत. भारताच्या चिंतेमध्ये, ट्रुडो २०२३ मध्ये कॅनेडियन नागरिक हरदीप सिंग निज्जर यांच्या हत्येसाठी भारताला घेरत आहेत. तथापि, भारत कॅनडाचे आरोप फेटाळत आहे. ट्रुडो यांच्या खलिस्तानवरील प्रेमामुळे त्यांना राजकीयदृष्ट्याही उद्ध्वस्त केले. त्यांना सत्ता गमवावी लागली. त्यांच्या जाण्यानंतर, मार्क कार्नी पंतप्रधानपदाची खुर्ची विराजमान करत आहेत.
खलिस्तानी लोकांविरुद्ध कारवाई…
भारतविरोधी कारवायांमध्ये सहभागी असलेल्या खलिस्तान्यांना पकडण्यासाठी सरकारने प्रोजेक्ट पेलिकन नावाची एक मोहीमही सुरू केली. या कारवाईअंतर्गत, कॅनेडियन पोलिसांनी एका मोठ्या ड्रग्ज आणि दहशतवादी नेटवर्कचा पर्दाफाश केला, ज्याचे खलिस्तान समर्थकांशी संबंध आहेत. पोलिसांच्या म्हणण्यानुसार, हा गट अमेरिका आणि कॅनडा दरम्यान व्यावसायिक ट्रकिंग मार्गांचा वापर करत असे. त्याचे मेक्सिकन ड्रग्ज कार्टेल आणि अमेरिकन वितरकांशी संबंध होते. ड्रग्ज व्यापारातून मिळालेला पैसा निदर्शने, जनमत चाचणी आणि शस्त्रे खरेदी यासारख्या भारतविरोधी कारवायांसाठी वापरला जात असल्याचे वृत्त आहे.
कार्नीच्या आगमनानंतर संबंध सुधारले…
कार्नी सत्तेत आल्यानंतर, भारत आणि कॅनडामधील संबंध सुधारत आहेत. पंतप्रधान मोदी १० वर्षांनी कॅनडामध्ये आले. त्यांनी कार्नी यांचीही भेट घेतली. अधिकृत निवेदनांनुसार, दोन्ही नेत्यांनी उच्चायुक्तांची नियुक्ती करण्यास आणि दीर्घकाळ रखडलेल्या व्यापार चर्चा पुन्हा सुरू करण्यास सहमती दर्शविली. दोन्ही नेत्यांनी तंत्रज्ञान, डिजिटल संक्रमण, अन्न सुरक्षा आणि महत्त्वपूर्ण खनिजे यासारख्या क्षेत्रात सहकार्य आणखी वाढवण्याच्या संधींवरही चर्चा केली.
निज्जरबद्दल कार्नी काय म्हणाले?…
मंगळवारी झालेल्या जी-७ शिखर परिषदेदरम्यान कॅनडाच्या भूमीवर निज्जरच्या हत्येबद्दल पंतप्रधान मोदींशी त्यांचे बोलणे झाले आहे का असे मार्क कार्नी यांना विचारण्यात आले. या प्रश्नाच्या उत्तरात कार्नी म्हणाले, आम्ही याबद्दल चर्चा केली. पंतप्रधान मोदी आणि मी कायदा लागू करण्यासाठी कायदा अंमलबजावणी करणाऱ्यांमध्ये थेट सहकार्याचे महत्त्व, आंतरराष्ट्रीय दडपशाहीला तोंड देण्याचे महत्त्व यावर चर्चा केली आहे.
खलिस्तान समर्थक शीख फुटीरतावादी हरदीप सिंग निज्जर यांच्या हत्येच्या प्रकरणात त्यांना सावधगिरी बाळगण्याची गरज आहे, कारण हा खटला न्यायालयात प्रलंबित आहे, असे कार्नी यांनी म्हटले आहे.
