नितीश कुमार पुन्हा एकदा राजीनामा देऊन भाजपची साथ धरणार आहेत. ज्याची अधिकृत घोषणा लवकरच होऊ शकते, पण अशी कोणती कारणे आहेत की, ज्यांमुळे नितीशसाठी दरवाजे कायमचे बंद करण्याची घोषणा करणारेच त्यांना पुन्हा आपला साथीदार बनवणार आहेत.
याचे उत्तर भाजपच्या अंतर्गत सर्वेक्षणात आहे ज्याने भाजपच्या केंद्रीय नेतृत्वाला नितीशकुमारांवर नजर टाकण्यास भाग पाडले. भाजपच्या एका ज्येष्ठ नेत्याने नाव न छापण्याच्या अटीवर सांगितले की, काही दिवसांपूर्वी पक्षाने लोकसभा निवडणुकीसंदर्भात अंतर्गत सर्वेक्षण केले होते, त्यातील आकडेवारीने भाजप नेत्यांच्या कपाळावर आठ्या पडल्या.
भाजपच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या सर्वेक्षणातून असे समोर आले आहे की, लोकसभा निवडणुकीतही बिहारमधील अत्यंत मागास वर्गातील बहुतांश मतदार नितीश कुमार यांच्याशी जोडले जातील, त्यामुळे बिहारमध्ये भाजपला 10 पेक्षा जास्त जागा गमवाव्या लागतील.
बिहारमध्ये सर्वाधिक 36 टक्के लोकसंख्या अति मागास आहे…
पीएम मोदींचा करिष्मा आणि केंद्र सरकारच्या धोरणात्मक योजनांमुळे अत्यंत मागासलेल्या व्होटबँकेत मोडतोड झाल्याचा भाजपचा समज होता, पण सर्व्हे समोर आल्यानंतर हायकमांडला धक्का बसला. अलीकडील जाती-आधारित जनगणनेच्या आकडेवारीनुसार, बिहारमधील सर्वाधिक 36 टक्के लोकसंख्या अत्यंत मागासवर्गीय आहे.
भाजपच्या वरिष्ठ नेत्याने दावा केला की सध्या भाजपच्या सर्वोच्च नेतृत्वाचे संपूर्ण लक्ष लोकसभा निवडणुकीवर आहे आणि त्यांचे लक्ष्य पंतप्रधान मोदींचा ट्रॅक रेकॉर्ड राखणे आहे. म्हणजे 2019 पेक्षा 2024 मध्ये जास्त जागा मिळतील. एनडीएने बिहारमधील (40 पैकी 39 जागा) पूर्वीची कामगिरी सुधारली किंवा कायम ठेवली तरच हे शक्य आहे.
नितीशकुमार भाजपसोबत राहिले तरच हे शक्य असल्याचे भाजपच्या अंतर्गत सर्वेक्षणातून स्पष्ट झाले. अत्यंत मागासलेल्या मतपेढीवर नितीश कुमार यांची मजबूत पकड पाहून भाजप हायकमांडने त्यांना आपल्या गोटात आणण्याचा निर्णय घेतला.
हीच वेळ होती जेव्हा इंडिया आघाडीत कोणतीही महत्त्वाची जबाबदारी न मिळाल्याने नितीश कुमार आघाडीवर नाराज होते आणि काँग्रेस नेते मल्लिकार्जुन खर्गे यांचे नाव पंतप्रधानपदाचे उमेदवार म्हणून प्रस्तावित केले जात होते. भाजपच्या सर्वोच्च नेतृत्वाने यावेळी आपली हालचाल केली आणि स्वतः नितीश यांना एनडीएमध्ये आणण्यासाठी त्यांच्याशी संपर्क साधला.
नितीशकुमार यांच्या एनडीएमध्ये पुनरागमनाची जबाबदारी अमित शहा यांच्यावर आहे…
बिहारमध्ये सुरू असलेल्या राजकीय घडामोडीदरम्यान पाटणा ते दिल्लीपर्यंत सातत्याने बैठका सुरू आहेत. नितीश कुमार यांच्या एनडीएमध्ये पुनरागमनाची जबाबदारी स्वत: केंद्रीय मंत्री अमित शहा यांनी घेतली आहे. गेल्या दोन दिवसांत त्यांनी बिहार भाजप आणि केंद्रीय नेत्यांच्या अनेक बैठका घेतल्या.
केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांचा दिल्लीतून निर्णय घेत बिहार भाजपचे प्रभारी विनोद तावडे आणि माजी उपमुख्यमंत्री शनिवारी पाटण्यात पोहोचले. दैनिक भास्करशी खास बातचीत करताना तारकिशोर प्रसाद म्हणाले की, बिहारमधील बदललेल्या राजकीय परिस्थितीबाबत आज कार्यकारिणीची बैठक सुरू झाली आहे. आम्ही केंद्रीय नेतृत्वाने दिलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांसोबत आहोत. लोकसभा निवडणुकीच्या तयारीसाठी मी त्या लोकांना फोन केला होता आणि त्यासंदर्भात चर्चा झाली होती, असे तारकिशोर यांनी सांगितले.
नितीशकुमार 17 महिन्यांनीच NDA मध्ये परतत आहेत, भाजपची काय मजबुरी होती?
या प्रश्नाच्या उत्तरात तारकिशोर प्रसाद म्हणाले – “केंद्रीय नेतृत्व अनेक गोष्टींकडे वेगवेगळ्या दृष्टिकोनातून पाहत आहे. बिहारमध्ये गेल्या दीड वर्षात घडलेल्या सर्व गोष्टींचा विचार करून केंद्राच्या सूचनेनुसार आज बैठक सुरू झाली. बिहारच्या हितासाठी केंद्रीय नेतृत्वाच्या निर्णयाचे आम्ही सर्वजण पालन करू. पंतप्रधान मोदींनी त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारताला आकार दिला आहे, त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वासमोर कोणतीही विरोधी आघाडी टिकू शकणार नाही.”
भाजपच्या एका वरिष्ठ नेत्याने असा दावा केला की “2025 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप एकटा 160 जागा जिंकू शकतो, परंतु लोकसभा निवडणुकीत त्यांना नितीश कुमारांची गरज आहे. नितीश कुमार हे अत्यंत मागासलेल्या व्होट बँकेचे ब्रँड आहेत आणि या ब्रँडचा फायदा भाजपला मिळेल. “
नितीशकुमार यांच्या विरोधात इतक्या वर्षांच्या सत्ताविरोधी कारभारामुळे भाजपचे नुकसान होणार नाही का?
या प्रश्नाला उत्तर देताना भाजपच्या एका ज्येष्ठ नेत्याने सांगितले की, “नितीश कुमार यांच्याबद्दल उच्चवर्णीयांमध्ये नाराजी असू शकते, पण त्यांची व्होट बँक अजूनही त्यांच्या पाठीशी उभी आहे. नितीशकुमार यांची व्होट बँक फक्त बिहारमध्येच नाही. खरे तर त्यांची संख्या यूपी, झारखंड, मध्य प्रदेश, गुजरात आणि महाराष्ट्रात मतदारांची संख्या खूप जास्त आहे, याचा आम्हालाही फायदा होईल.
सम्राट चौधरी यांना प्रदेशाध्यक्ष आणि हरी साहनी यांना विधानपरिषदेचे विरोधी पक्षनेते बनवून आम्ही यापूर्वीच समाजाला संदेश दिला आहे. कर्पूरी ठाकूर यांना भारतरत्न देणे हा आमचा ‘मास्टर स्ट्रोक’ आहे.” तथापि, भाजपचे केंद्रीय नेतृत्व हे मान्य करत आहे की लोकसभा निवडणुकीत अत्यंत मागासलेल्या मतदारांना आकर्षित करण्यासाठी किमान त्यांना ‘ब्रँड नितीश’ हवा आहे.
एवढेच नाही तर नितीश यांना इंडिया आघाडीपासून वेगळे करून लोकसभा निवडणुकीपूर्वी भाजपला मानसिक विजय मिळवायचा आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भाजपच्या केंद्रीय नेतृत्वाचा असा विश्वास आहे की जर इंडिया आघाडीने नितीश यांना पंतप्रधानपदाचे उमेदवार केले असते तर नितीश यांचे मतदार एकवटले असते आणि एनडीएचे नुकसान झाले असते.
तसेच, भ्रष्टाचार किंवा घराणेशाही यांसारख्या मुद्द्यांवर ते नितीश यांना कोंडीत पकडू शकत नाहीत. भाजपला नितीश यांना सोबत ठेवून विधानसभा निवडणुकीपर्यंत त्यांची मते पूर्णपणे काबीज करायची आहेत, जेणेकरून भविष्यात जेडीयूमध्ये फूट पडली तरी त्याचा अधिक फायदा भाजपला मिळेल.
नितीश कुमार यांना पुन्हा एनडीएमध्ये आणल्याने भाजपचे राज्य नेतृत्व खूश नाही…
बिहारच्या एका ज्येष्ठ नेत्याने नाव जाहीर न करण्याच्या अटीवर सांगितले की, दिल्लीत झालेली बैठक ही केवळ औपचारिकता होती, सर्व काही आधीच ठरलेले होते. गृहमंत्री अमित शहा आणि राष्ट्रीय अध्यक्ष जेपी नड्डा यांनी केवळ राज्य नेतृत्वाला मत विचारले आणि त्यांनी निर्णय दिला.
त्यांना विश्वासात घेऊन त्यांच्या निर्णयाची माहिती देण्यासाठीच केंद्रीय नेतृत्वाने राज्याच्या नेत्यांना दिल्लीत बोलावले होते. दु:ख व्यक्त करताना भाजप नेत्याने सांगितले की, नितीश यांच्याबाबत सर्वोच्च नेतृत्वाचा सूर ज्या प्रकारे बदलला आहे, त्याचे आश्चर्य वाटते. नितीश कुमार आणि भाजपचे केंद्रीय नेतृत्व यांच्यात कोणतीही चर्चा होईल अशी त्यांना अजिबात अपेक्षा नव्हती. या बैठकीत राज्याच्या नेत्यांनी तर मुख्यमंत्री हा भाजपचाच असावा, असे सांगितले, ज्याला सर्वोच्च नेतृत्वाचे अद्याप एकमत झालेले नाही.
दुसरीकडे पाटण्यात पोहोचलेले बिहार भाजपचे प्रभारी विनोद तावडे म्हणाले, “आज बिहार राज्य कार्यकारिणी, सर्व खासदार आणि सर्व आमदारांची बैठक होत आहे. या बैठकीत ज्या गोष्टी आहेत. लोकसभा निवडणुका डोळ्यासमोर ठेवून पक्षाने राष्ट्रीय पातळीवर निर्णय घेतला आहे, बिहारमध्ये कसे होईल, काय होईल यावर चर्चा केली जाईल. तावडेंनी टोमणा मारला की राहुल गांधींची भारत जोडो यात्रा, इंडिया आघाडी तोडण्याची यात्रा होत आहे का? त्यांनी बंगालमध्ये ममतांना सोडले, बिहारमध्ये ते नितीश सोडत आहेत का?
तेजस्वी म्हणाले- मुख्यमंत्री नितीश कुमार आदरणीय होते आणि आहेत…
दरम्यान, राबडी निवासस्थानी झालेल्या राजद नेत्यांच्या बैठकीत लालू यादव यांना युतीबाबत कोणतेही अधिकृत वक्तव्य करण्याचे अधिकार देण्यात आले आहेत, अशी माहिती राजदचे राज्यसभा खासदार मनोज झा यांनी दिली.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, बैठकीदरम्यान उपमुख्यमंत्री तेजस्वी यादव यांनी पक्षाच्या नेत्यांना सांगितले की, “मुख्यमंत्री नितीश कुमार आदरणीय होते आणि आहेत. अनेक गोष्टी त्यांच्या (नितीश कुमार) नियंत्रणात नाहीत.
‘महाआघाडी’मधील आरजेडीचे सहयोगी नेहमीच आदरणीय होते…
मुख्यमंत्री माझ्यासोबत स्टेजवर बसायचे आणि विचारायचे, “2005 पूर्वी बिहारमध्ये काय होते?” मी कधीच उत्तर दिले नाही. आता आणखी लोक आमच्यासोबत आहेत. जे काम दोन दशकात झाले नाही, ते काम आम्ही अल्पावधीत केले, मग ते नोकऱ्या असो, जातीवर आधारित जनगणना असो, आरक्षण वाढवणे असो की आणखी काही. बिहारमध्ये अजून खेळ व्हायचा आहे.
