अमेरिकेने बांगलादेश म्यानमारमध्ये नवा डाव टाकला आहे. बांगलादेश सरकारला हाताशी धरुन ट्रम्प म्यानमारमध्ये डाव टाकत आहे. ज्यामुळे भारताची चिंता वाढली आहे.
ढाका : बांग्लादेशात अमेरिकेचा ‘ग्रेट गेम’ सुरू झाला आहे. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प हे या खेळाचे सूत्रधार आहेत. बांगलादेशची सध्याचे सरकार, जे लोकांकडून निवडलेले नाही, कट्टरपंथाला समर्थन करणारे हे सरकार UN आणि अमेरिकेच्या मदतीने म्यानमारच्या राखीन प्रांतात “मानवतावादी मार्ग” तयार करण्यास तयार झाले आहे. या निर्णयावर बांगलादेशातून नाराजी व्यक्त होत आहे. पण अमेरिकेच्या सहभागामुळे उघडपणे बोलण्यास तेथील घाबरत आहेत. हा “मानवतावादी मार्ग” भारतासाठी धोक्याचा असू शकतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
अमेरिकेची म्यानमारमध्ये ढवळाढवळ…
अमेरिकेचे साहाय्य ‘अराकान आर्मी’ला मिळत आहे. संरक्षण तज्ज्ञ ब्रह्मा चेलानी यांच्या मते, ‘अराकान आर्मी’ म्यानमारच्या राखीन प्रांताच्या मोठ्या भागावर नियंत्रण ठेवते. यात बांगलादेशसोबतची 271 किलोमीटरची सीमा देखील आहे. रोहिंग्या शरणार्थी म्यानमारच्या सैन्यामुळे नव्हे, तर ‘अराकान आर्मी’च्या हल्ल्यांमुळे पळत आहेत. यामुळे रोहिंग्यांना त्यांच्यावर पूर्वी अन्याय करणाऱ्या म्यानमारच्या सशस्त्र दलांसोबत काम करण्यास भाग पाडले जात आहे.
अमेरिका म्यानमारच्या सैन्याच्या विरोधात का आहे?…
कारण म्यानमारच्या सैन्याला चीनचा पाठिंबा आहे. त्यामुळे म्यानमारमध्ये अमेरिकेच्या हितांना नुकसान पोहोचत आहे. म्यानमारची सीमा चीनला लागून आहे. यामुळे चीन म्यानमारच्या मार्गाने बंगालच्या उपसागरापर्यंत पोहोचण्याचा प्रयत्न करत आहे. रशिया देखील म्यानमारमध्ये आपली उपस्थिती वाढवत आहे. यामुळे अमेरिकेला दुहेरी नुकसान होत आहे. म्हणूनच अमेरिकेने मोहम्मद युनूस यांना मोहरा बनवून म्यानमारमधील सैन्याला हरवण्याचा कट रचला आहे.
म्यानमार, बांग्लादेश आणि मणिपूर संघर्ष..
तज्ञ, ब्रह्मा चेलानी म्हणतात, “हा मानवतावादी मदतीसाठीचा मार्ग आहे, हे बांगलादेशचे म्हणणे यातून खोटे ठरते. कारण कोणतीही मदत रोहिंग्या विरोधी ‘अराकान आर्मी’द्वारे नियंत्रित केली जाईल.” यामुळे असा अंदाज लावला जात आहे की, या मार्गाचा खरा उद्देश म्यानमारच्या जुंटा (सैन्य सरकार) विरुद्ध अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील युद्धाला मदत करणे आहे. अमेरिका विद्रोही गटांना “गैर-घातक” मदत म्हणून सुमारे 400 दशलक्ष डॉलर्स आधीच दिले आहेत. यातील काही शस्त्रे भारताच्या मणिपूर राज्यात शिरली आहेत, ज्यामुळे तेथील जातीय संघर्ष वाढला आहे.
आणखी एक गाझा बनवण्याचा प्रयत्न…
बांगलादेशमध्ये या विरोधात आवाज उठत आहे.बांगलादेश नॅशनलिस्ट पार्टी प्रश्न विचारत आहे की, लोकांकडून न निवडलेले सरकार अशा मार्गासाठी कसे तयार होऊ शकते, जो “भू-राजकीय षडयंत्र” दर्शवतो. नेते अमीर खसरू यांनी विचारले आहे, “आपण बांगलादेशला आणखी एक गाझा बनवण्याचा प्रयत्न करत आहोत का? आपण बांगलादेशला पुन्हा युद्धाच्या क्षेत्राकडे ढकलत आहोत का? हे कोणाच्या फायद्याचे आहे?”
भारताला धोका काय?..
हा मार्ग आणि राखिन प्रांतात ‘अराकान आर्मी’चे वाढते नियंत्रण भारताच्या कलादान मल्टी-मॉडल ट्रांझिट ट्रान्सपोर्ट प्रोजेक्ट साठी धोकादायक आहे. या प्रकल्पाचा उद्देश राखिनच्या माध्यमातून भारताच्या ईशान्येकडील राज्यांना बंगालच्या उपसागराशी जोडणे आहे. भारताचा ईशान्य भाग देशाच्या बाकी भागांशी एका लहान पट्टीने जोडलेला आहे, ज्याला “चिकन-नेक” म्हणतात
