सर्व पितृ अमावस्येच्या दिवशी श्राद्ध केल्याने पितरांना समाधान आणि शांती मिळते. पितृपक्ष श्राद्ध पूजेचे काही नियम आहेत, त्याचे पालन न केल्यास पितरांच्या नाराजीला सामोरे जावे लागू शकते.
सनातन धर्मात सर्वपित्री अमावस्येला विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी ज्या पितरांची मृत्यु तारीख माहित नाही त्यांचे श्राद्ध केले जाऊ शकते. सर्व पितृ अमावस्या बुधवार, २ ऑक्टोबर रोजी येत आहे, याला पितृ विसर्जनी अमावस्या असेही म्हणतात.
धार्मिक मान्यतेनुसार सर्वपित्री अमावस्येच्या दिवशी श्राद्ध आणि दान केल्याने पितृदोषह दूर होऊ शकतो. पितृ पक्ष श्राद्ध पूजेसाठी काही नियम आहेत, जे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. म्हणूनच गरुड पुराणानुसार सर्वपितृ अमावस्येला काय करावे आणि काय करू नये, जाणून घेऊया श्राद्ध पूजेचे नियम-
सर्व पितृ अमावस्येला काय करावे
काळ्या तिळाचा वापर –
श्राद्ध करताना काळ्या तिळाचा वापर करावा. काळ्या तिळाचा वापर श्राद्धाचे भोजन, तर्पण आणि तांदळाचे गोळे बनवताना केला जातो. असे मानले जाते की काळ्या तिळामध्ये तीर्थाचे पाणी असते, ज्यामुळे पित्र संतुष्ट होतात आणि वरदान देतात.
ब्राह्मण पर्व-
सर्व पितृ अमावस्येला ब्राह्मणांना भोजन देण्याची परंपरा आहे. असे मानले जाते की ब्राह्मण भोजन आयोजित केल्याने पितरांच्या आत्म्याला शांती मिळते.
कुशचा वापर- श्राद्ध करताना किंवा तर्पण अर्पण करताना कुशचा वापर केला जातो. पुराणानुसार पितरांना तर्पण अर्पण केल्याने आत्म्याला शांती मिळते. त्याचबरोबर पितरांच्या नावाने तर्पण नेहमी दक्षिणेकडे तोंड करून द्यावे.
कोणालाही उपाशी राहू देऊ नका –
गरुड पुराणानुसार पितृ पक्षाच्या काळात पितर कोणत्याही रूपात येऊ शकतात. अशा वेळी सर्वपितृ अमावस्येच्या दिवशी जर कोणी भुकेला माणूस दारात आला तर त्याला जेवायला द्यावे, काहीही न देता परत पाठवू नये.
पंचबलीचे महत्व –
मान्यतेनुसार, ब्राह्मणांच्या भोजनाच्या आधी पंचबलीचा नैवेद्य काढण्याची परंपरा आहे, म्हणजे ५ प्रकारच्या प्राण्यांसाठी नैवेद्य काढूण ठेवावा. पंचबलीमध्ये पहिले अन्न गाईचे, दुसरे कुत्र्याचे, तिसरे कावळ्याचे, चौथे देवतेचे आणि पाचवे अन्न मुंग्यांना खाऊ घातले जाते.
गीताचे पठण करा-
सर्व पितृ अमावस्येच्या दिवशी गीताचे पठण करणे खूप फायदेशीर मानले जाते.
दान-धर्म करा –
सर्व पितृ अमावस्येच्या दिवशी दान-धर्म केल्याने पित्र प्रसन्न होतात आणि आशीर्वाद देतात. या दिवशी आपल्या क्षमतेनुसार पैसे, कपडे, धान्य आणि काळे तीळ दान करावे असे सांगितले जाते.
सर्व पितृ अमावस्येला काय करू नये –
श्राद्धाचे भोजन रात्री कधीही देऊ नये. या दिवशी कुटुंबातील सदस्यांनी तामसिक भोजन करू नये. ब्राह्मण आणि कुटुंबातील सदस्यांनी ब्राह्मण भोजनाच्या वेळी मौन बाळगावे. केळीची पाने आणि स्टीलच्या भांड्यांमध्ये श्राद्धाचे भोजन जेवायला देऊ नये. पान, चांदी, तांबे, कांस्य यापासून बनवलेल्या भांड्यांमध्ये जेवायला दिले जाऊ शकते. लक्षात ठेवा, कर्ज घेऊन श्राद्ध करू नये. या दिवशी कोणाचाही अपमान करू नये आणि अपशब्द वापरू नये.
