नवी मुंबई : आगामी गणेशोत्सव आणि होळीसारख्या मोठ्या सणांच्या पार्श्वभूमीवर कोकणात गावी जाणाऱ्या लाखो प्रवाशांसाठी कोकण रेल्वेकडून एक दिलासादायक निर्णय घेण्यात येत आहे. कोकण रेल्वे प्रशासनाने ट्रक आणि अवजड वाहनांप्रमाणेच आता हलक्या चारचाकी वाहनांसाठीही ‘रो-रो’ सेवा सुरू करण्याच्या तयारीला सुरुवात केली आहे.
गणेशोत्सव आणि होळीच्या काळात कोकणात जाणाऱ्यांची संख्या प्रचंड असते. अनेक कोकणवासी आपल्या खासगी कारने गावी जाण्याचा पर्याय निवडतात. मात्र रस्त्यांची खराब अवस्था, वाहतूककोंडी आणि पावसाळी अडचणी यामुळे त्यांना मोठ्या त्रासाला सामोरे जावे लागते. अशा परिस्थितीत कोकण रेल्वेच्या ‘रो-रो’ सेवेचा मोठा फायदा होणार आहे. ही सेवा कार्यान्वित झाल्यानंतर प्रवासी आपली कार रेल्वेमार्गे थेट कोकणातील जवळच्या स्थानकापर्यंत घेऊन जाऊ शकतील. त्यानंतर स्थानकावर पोहोचल्यावर ते आपल्या मूळ गावाकडे कारने सहज जाऊ शकतील. यामुळे मुंबई-कोकण मार्गावरील वाहतूककोंडीत लक्षणीय घट होण्याची शक्यता आहे.
कोकण रेल्वेची मार्गिका माणगाव, चिपळूण, रत्नागिरी, कणकवली यांसारख्या अनेक महत्त्वाच्या स्थानकांवरून जाते. मात्र स्टेशनवर उतरून प्रवाशांना पुढील प्रवासासाठी बस अथवा खासगी वाहनांचा आधार घ्यावा लागतो. रो-रो सेवा सुरू झाल्यास प्रवाशांना हे अतिरिक्त कष्ट टाळता येतील.
मुंबई ते कोकण रस्ता अजूनही पूर्णपणे विकसित झालेला नाही. सणासुदीच्या काळात आणि विशेषतः पावसाळ्यात या मार्गावर वाहतूककोंडी सामान्य बाब बनली आहे. अशा वेळी ‘रो-रो’ सेवा केवळ प्रवाशांना दिलासा देणार नाही, तर रस्त्यावरील वाहनांच्या संख्येत घट होऊन अपघात आणि इंधन खर्चातही बचत होण्यास मदत होणार आहे. कोकण रेल्वेच्या या उपक्रमामुळे कोकणवासीयांचा सणासुदीचा प्रवास अधिक सुकर, सुरक्षित आणि सुसह्य होण्याची अपेक्षा आहे.
कोकण रेल्वेची रोल-ऑन रोल-ऑफ (रो-रो) ट्रेन..
लवकरच, कोकण रेल्वेवर तुम्ही तुमची गाडी ट्रेनने नेऊ शकाल , जी सध्या ट्रकची वाहतूक करते त्याप्रमाणेच कार आणि एसयूव्ही, ट्रेन वॅगनमध्ये खाजगी वाहने नेण्याची शक्यता शोधण्याची योजना आखत आहे. या वर्षी गणपती उत्सवादरम्यान प्रायोगिक तत्त्वावर हा निर्णय घेण्याचा विचार केला जात आहे, ज्यामुळे अनेकदा गर्दीच्या कोकण महामार्गावर रस्त्याने प्रवास करण्याचा पर्याय उपलब्ध होईल.
“ही एक उत्तम कल्पना आहे आणि आम्ही ती नक्कीच एक्सप्लोर करू. आम्ही बऱ्याच काळापासून ट्रक वाहतूक करत आहोत. त्यांचे चालक तिकिटे खरेदी करतात आणि त्यांच्या वाहनांमध्ये प्रवास करतात. आम्ही खाजगी प्रवासी वाहनांनाही परवानगी देण्याचा विचार करू शकतो,” असे कोकण रेल्वेचे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक संतोष कुमार झा म्हणाले.
कोकण रेल्वेचे सीएमडी संतोष कुमार झा मुख्य जनसंपर्क अधिकारी गिरीश आर करंदीकर यांच्यासोबत पत्रकार परिषदेत बोलत आहेत.
कोकण रेल्वेचे सीएमडी संतोष कुमार झा मुख्य जनसंपर्क अधिकारी गिरीश आर करंदीकर यांच्यासोबत पत्रकार परिषदेत बोलत आहेत.
ते पुढे म्हणाले, “सध्याच्या वॅगन्स विशेषतः ट्रकसाठी डिझाइन केल्या असल्याने आम्हाला काही तांत्रिक बाबींवर पुनर्विचार करावा लागेल. या गणपतीच्या हंगामात ते वापरून पाहण्याचा आमचा मानस आहे.” रो-रो योजनेत खाजगी वाहन मालकांना त्यांच्या वाहनांमध्ये प्रवास करावा लागेल की नाही हे कोकण रेल्वेच्या अधिकाऱ्यांनी अद्याप ठरवलेले नाही.
पुरेशी मागणी असल्यास कोकण रेल्वे गाड्यांची वाहतूक करण्यासाठी रो-रो ट्रेन सेवा चालवू शकते: अधिकारी.
रो-रो म्हणजे काय?
🔹️कोकण रेल्वेच्या यशस्वी ‘रोल-ऑन रोल-ऑफ’ (रो-रो) सेवेमुळे रॅम्प वापरून ट्रक थेट ट्रेन वॅगनवर चढवता येतात. ड्रायव्हर आणि क्लीनर वैध तिकिटे घेऊन प्रवास करतात, बहुतेकदा प्रवासादरम्यान ट्रक केबिनमध्ये झोपतात.
🔹️कोकण रेल्वेची रो-रो ट्रेन संपूर्ण मार्गावर ट्रकची वाहतूक करते – गणपतीच्या हंगामात कार आणि एसयूव्हीसाठी ही सेवा आता विचारात घेतली जात आहे. फोटो/केआर पीआर डिपार्टमेंट
🔹️कोकण रेल्वेची रो-रो ट्रेन संपूर्ण मार्गावर ट्रकची वाहतूक करते – गणपतीच्या हंगामात कार आणि एसयूव्हीसाठी ही सेवा आता विचारात घेतली जात आहे.
रो-रो (रोल-ऑन रोल-ऑफ)
▪️ ही सेवा सध्या फक्त कोलाड आणि मंगलोर दरम्यानच चालते .
▪️ वाहने कोलाडला लोडिंगसाठी आणावी लागतील.
▪️प्रत्येक ट्रकचा चालक आणि क्लिनर वैध तिकिटांसह प्रवास करतात आणि प्रवासादरम्यान सहसा ट्रक केबिनमध्ये झोपतात.
▪️ कार किंवा एसयूव्हीसाठी, अशीच प्रक्रिया अवलंबावी लागेल, परंतु वॅगन यंत्रणा त्यांच्या परिमाणांनुसार बदलल्या पाहिजेत.
▪️ वॅगनमध्ये असे बदल करण्यात आले आहेत की त्यातून ट्रक जाऊ शकतील.
या व्यवस्थेत, ट्रक एका वळणाच्या शेवटच्या टोकाला असलेल्या रॅम्पद्वारे विशेषतः डिझाइन केलेल्या वॅगनवर लोड केले जातात.
या व्यवस्थेत, ट्रक एका वळणाच्या शेवटच्या टोकाला असलेल्या रॅम्पद्वारे विशेषतः डिझाइन केलेल्या वॅगनवर लोड केले जातात.
३.४२५ मीटर लोड करण्यापूर्वी, ट्रक सुरक्षित क्लिअरन्स परिमाणांशी
सुसंगत आहेत याची खात्री करण्यासाठी उंची मापकाखाली (जास्तीत जास्त उंची: रस्त्याच्या पातळीपेक्षा) वजन केले जाते आणि तपासले जाते .
किमान ४० ट्रक उपलब्ध असल्याशिवाय ४० ट्रेन चालत नाही…
मान्सूनचे वेळापत्रक १० दिवसांनी कमी केले…
▪️कोकण रेल्वेने प्रथमच त्यांच्या पावसाळी वेळापत्रकात १० दिवसांची कपात केली आहे, कारण त्यांनी तयारीत सुधारणा केल्याचे कारण दिले आहे. २०२५ चे पावसाळी वेळापत्रक १५ जून ते २० ऑक्टोबर पर्यंत चालेल.
▪️”या वर्षी आम्ही चांगली तयारी केली आहे,” झा म्हणाले. “पाण्याच्या पाण्याचे गटार स्वच्छ करण्यात आले आहेत आणि उतारांची कसून तपासणी करण्यात आली आहे. भू-सुरक्षा प्रकल्पांमुळे दगड पडणे आणि माती घसरण्याचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या कमी झाले आहे.”
मान्सूनचे प्रमुख उपाय:
▪️ संवेदनशील ठिकाणी २४/७ गस्त घालण्यासाठी ६३६ प्रशिक्षित कर्मचारी तैनात…
▪️कमी दृश्यमानतेदरम्यान ४० किमी/ताशी वेग मर्यादा…
▪️ पाऊस/धुक्यात चांगल्या दृश्यमानतेसाठी एलईडी सिग्नल
९ स्थानकांवर स्व-नोंदणी करणारे पर्जन्यमापक सक्रिय आहेत:
माणगाव, चिपळूण, रत्नागिरी, विलवडे, कणकवली, मडगाव , कारवार, भटकळ आणि उडुपी, काली, सावित्री आणि वाशिष्ठी नदीवरील पुलांवर पूर चेतावणी प्रणाली
बोगदा आणि स्थानकांचे अपग्रेड निधीची वाट पाहत आहेत…
संतोष कुमार झा यांनी असेही सांगितले की पेरनेम आणि जुने गोवा बोगदे पुन्हा जुळवून पर्यायी मार्गावर पुन्हा बांधले जातील. रेल्वे बोर्डाला एक सविस्तर आराखडा पाठवण्यात आला आहे. ते म्हणाले की अमृत भारत स्टेशन योजनेअंतर्गत पुनर्विकासासाठी मडगाव आणि उडुपी स्थानकांची निवड करण्यात आली आहे, परंतु मंडळाकडून निधी अद्याप मंजूर झालेला नाही.
