नैरोबी- केनिया सरकारने गुरुवारी अदानी समूहासोबतचे सर्व करार रद्द केल्याची घोषणा केली. यामध्ये वीज पारेषण आणि विमानतळ विस्तारीकरण यासारख्या मोठ्या प्रकल्पांचा समावेश होता. भारतीय उद्योगपती गौतम अदानी यांच्यासह 8 जणांवर अमेरिकेत अब्जावधी रुपयांची लाचखोरी आणि फसवणूक केल्याचा आरोप झाल्यानंतर केनिया सरकारने हा निर्णय घेतला आहे.
राष्ट्राध्यक्ष विल्यम रुटो म्हणाले- आमचे सरकार पारदर्शकता आणि प्रामाणिकपणाच्या तत्त्वांवर काम करते आणि देशाच्या प्रतिमेच्या आणि हिताच्या विरोधात अशा करारांना मान्यता देणार नाही. आमच्या देशाच्या धोरणांच्या आणि मूल्यांच्या विरोधात असलेला कोणताही करार आम्ही स्वीकारणार नाही.
केनियाच्या संसदेला संबोधित करताना राष्ट्रपती विल्यम रुटो.
केनियाच्या संसदेला संबोधित करताना राष्ट्रपती विल्यम रुटो.
वीज पारेषणासाठी 6,217 कोटी रुपयांचा करार झाला होता.
केनिया सरकारने अदानी समूहासोबत 30 वर्षांसाठी $736 दशलक्ष म्हणजेच 6,217 कोटी रुपयांचा पॉवर ट्रान्समिशन करार केला होता. या करारांतर्गत केनियामध्ये वीज पारेषणासाठी पायाभूत सुविधा निर्माण केल्या जाणार होत्या. याशिवाय अदानी समूहाकडे 1.8 अब्ज डॉलर्स म्हणजेच 15.20 हजार कोटी रुपयांचा प्रस्ताव होता, ज्यामध्ये आंतरराष्ट्रीय विमानतळ विकसित केले जाणार होते, परंतु हे दोन्ही करार आता रद्द करण्यात आले आहेत.
2200 कोटींची लाच दिल्याचा आरोप…
आज सकाळीच बातमी आली होती की, उद्योगपती गौतम अदानी यांच्यासह 8 जणांवर अमेरिकेत अब्जावधी रुपयांची फसवणूक केल्याचा आरोप आहे. युनायटेड स्टेट्स ॲटर्नी ऑफिसचे म्हणणे आहे की भारतात सौरऊर्जेशी संबंधित कंत्राटे मिळवण्यासाठी अदानी यांनी भारतीय अधिकाऱ्यांना $265 दशलक्ष (सुमारे 2200 कोटी रुपये) लाच दिली किंवा देण्याची योजना आखली होती.
हे संपूर्ण प्रकरण अदानी ग्रुपची कंपनी अदानी ग्रीन एनर्जी लिमिटेड आणि अन्य एका फर्मशी संबंधित आहे. 24 ऑक्टोबर 2024 रोजी न्यूयॉर्कच्या फेडरल कोर्टात हे प्रकरण नोंदवण्यात आले. बुधवारी झालेल्या सुनावणीत गौतम अदानी, त्यांचा पुतण्या सागर अदानी, विनीत एस जैन, रणजीत गुप्ता, सिरिल कॅबेनिस, सौरभ अग्रवाल, दीपक मल्होत्रा आणि रूपेश अग्रवाल यांना आरोपी करण्यात आले आहे.
रॉयटर्सच्या वृत्तानुसार, गौतम अदानी आणि सागर यांच्याविरोधातही अटक वॉरंट जारी करण्यात आले आहे. सागर हा अदानी ग्रीन एनर्जी लिमिटेडचा अधिकारी आहे.
अमेरिकन गुंतवणुकदारांचा पैसा, त्यामुळे तिथे खटला
लाचेची ही रक्कम गोळा करण्यासाठी अदानी अमेरिकन गुंतवणूकदार आणि बँकांशी खोटे बोलत असल्याचा आरोप आहे. अमेरिकन गुंतवणूकदारांचा पैसा या प्रकल्पात गुंतवला गेल्याने अमेरिकेत गुन्हा दाखल झाला आणि अमेरिकन कायद्यानुसार तो पैसा लाच म्हणून देणे गुन्हा आहे.
अदानी म्हणाले – सर्व आरोप निराधार आहेत, त्यांचे खंडन करतो…
अदानी समूहाने सर्व आरोप निराधार असल्याचे म्हटले आहे. एका निवेदनात समूहाने म्हटले आहे – ‘अदानी ग्रीन एनर्जी लिमिटेडच्या संचालकांवर युनायटेड स्टेट्स डिपार्टमेंट ऑफ जस्टिस आणि युनायटेड स्टेट्स सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज कमिशनने केलेले आरोप निराधार आहेत. आम्ही त्यांचे खंडन करतो.
अमेरिकेच्या न्याय विभागानेच म्हटले आहे की, सध्या हे केवळ आरोप आहेत. दोषी सिद्ध होईपर्यंत आरोपींना निर्दोष मानले जाते.
अदानी ग्रीन एनर्जीने बाँड ऑफर करणे थांबवले…
अदानी समूहाने 20 वर्षांच्या ग्रीन बाँडच्या विक्रीतून $600 दशलक्ष (रु. 5064 कोटी) उभारण्याची घोषणा बुधवारीच केली होती. काही तासांनंतर, त्यांच्यावर फसवणुकीचा आरोप झाला.
अदानी ग्रीन एनर्जी लिमिटेडने स्टॉक एक्स्चेंज फाइलिंगमध्ये म्हटले आहे – युनायटेड स्टेट्स डिपार्टमेंट ऑफ जस्टिस आणि युनायटेड स्टेट्स सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज कमिशनने आमच्या बोर्ड सदस्य गौतम अदानी आणि सागर अदानी यांच्या विरोधात न्यूयॉर्क जिल्हा न्यायालयात फौजदारी खटला आणि दिवाणी तक्रार दाखल केली आहे.
अमेरिकेच्या न्याय विभागाने या फौजदारी प्रकरणात आमचे बोर्ड सदस्य विनीत जैन यांचाही समावेश केला आहे. हे लक्षात घेता, आमच्या उपकंपन्यांनी सध्यातरी प्रस्तावित बाँड ऑफरसह पुढे न जाण्याचा निर्णय घेतला आहे. आता अदानी समूहानेही ही बाँड ऑफर पुढे ढकलली आहे.
गौतम अदानी यांच्या संपत्तीत एका दिवसात ₹1.02 लाख कोटींची घट झाली आहे…
लाचखोरी आणि फसवणुकीच्या आरोपांनंतर कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये झालेल्या घसरणीमुळे, अदानी समूहाचे अध्यक्ष गौतम अदानी यांची एकूण संपत्ती एका दिवसात $12.1 अब्ज (सुमारे 1.02 लाख कोटी) नी घसरून $57.7 अब्ज (4.87 लाख कोटी रुपये) झाली आहे. यासह अदानी फोर्ब्सच्या रियल टाइम अब्जाधीशांच्या यादीत 25 व्या क्रमांकावरून थेट 22 व्या क्रमांकावर पोहोचले आहेत. मात्र, यानंतरही गौतम अदानी हे मुकेश अंबानींनंतर दुसऱ्या क्रमांकाचे श्रीमंत भारतीय आहेत.
अदानी समूहाच्या 10 पैकी 9 समभाग घसरले…
अदानी समूहाच्या 10 समभागांपैकी 9 समभाग घसरणीसह आणि 1 वाढीसह बंद झाले. अदानी एंटरप्रायझेस सर्वात जास्त 23.44% घसरले. तर, अदानी ग्रीन एनर्जीचा समभाग 18.95% घसरून बंद झाला.
गौतम अदानी आणि त्यांच्या प्रवासाशी संबंधित काही रंजक गोष्टी…
हिरे उद्योगात नशीब आजमावले: 24 जून 1962 रोजी जन्मलेले गौतम अदानी हे गुजरातचे आहेत. 1980 च्या दशकाच्या सुरुवातीला मुंबईच्या हिरे उद्योगात आपले नशीब आजमावले. यानंतर, 1988 मध्ये त्यांनी अदानी ग्रुपची एक छोटी कृषी ट्रेडिंग फर्म सुरू केली.
त्याचे आता कोळसा व्यापार, खाणकाम, लॉजिस्टिक, वीज निर्मिती आणि वितरण अशा समूहात रूपांतर झाले आहे. अदानी समूह ग्रीन एनर्जी, विमानतळ, डेटा सेंटर आणि सिमेंट उद्योगातही आहे. गौतम अदानी यांनी 2030 पर्यंत $70 अब्ज (रु. 590848 कोटी) गुंतवण्याचे वचन दिले आहे जेणेकरून त्यांचा समूह जगातील सर्वात मोठा अक्षय ऊर्जा उत्पादक बनू शकेल.
अदानी फाऊंडेशन 1996 मध्ये तयार केले: गौतम अदानी यांनी अदानी फाऊंडेशनची स्थापना 1996 मध्ये पत्नी प्रीती यांच्या नेतृत्वाखाली केली. अदानी फाउंडेशन भारताच्या ग्रामीण भागात काम करत आहे. सध्या फाउंडेशन देशातील 18 राज्यांमध्ये दरवर्षी 34 लाख लोकांचे जीवन सुधारण्यासाठी मदत करत आहे. प्रीती व्यवसायाने डॉक्टर आहेत, त्यांनी डेंटल सर्जरी (BDS) मध्ये ग्रॅज्युएशन केले आहे.
पहिला वाद: हिंडेनबर्ग रिसर्चचा मनी लाँड्रिंगचा आरोप : जानेवारी 2023 मध्ये गौतम अदानी यांची प्रमुख कंपनी अदानी एंटरप्रायझेसने 20,000 कोटी रुपयांची फॉलो-ऑन सार्वजनिक ऑफर जाहीर केली. ही ऑफर 27 जानेवारी 2023 रोजी सुरू होणार होती, परंतु त्याआधी, 24 जानेवारी 2023 रोजी हिंडेनबर्ग रिसर्चने एक अहवाल प्रसिद्ध केला, ज्यामध्ये अदानी समूहावर मनी लाँड्रिंग आणि शेअर्समध्ये फेरफार केल्याचा आरोप करण्यात आला होता.
25 जानेवारीपर्यंत समूहाच्या शेअर्सचे बाजार मूल्य सुमारे $12 अब्ज (सुमारे 1 लाख कोटी रुपये) कमी झाले. मात्र, अदानी यांनी कोणताही गैरव्यवहार केल्याचा आरोप फेटाळून लावला. अशा परिस्थितीत अदानी समूहाने 20,000 कोटी रुपयांची फॉलोऑन सार्वजनिक ऑफरही रद्द केली. या प्रकरणाच्या तपासासाठी सर्वोच्च न्यायालयाने 6 सदस्यीय समिती स्थापन केली आणि सेबीनेही या प्रकरणाचा तपास केला.
न्यायालयाच्या निर्णयानंतर अदानी समूहाचे अध्यक्ष गौतम अदानी म्हणाले होते, ‘न्यायालयाच्या निर्णयावरून सत्याचा विजय झाल्याचे दिसून येते. सत्यमेव जयते. आमच्या पाठीशी उभे राहिलेल्यांचा मी ऋणी आहे. भारताच्या विकास कथेत आमचे योगदान कायम राहील. जय हिंद.’
दुसरा वाद: कमी दर्जाचा कोळसा उच्च दर्जाचा म्हणून विकल्याचा आरोप: महिनाभरापूर्वी फायनान्शियल टाइम्सने ऑर्गनाइज्ड क्राइम अँड करप्शन रिपोर्टिंग प्रोजेक्टच्या अहवालाचा हवाला देत दावा केला होता की, जानेवारी 2014 मध्ये अदानी समूहाने कोळसा एका कंपनीकडून विकत घेतला होता. इंडोनेशियन कंपनीने ‘लो-ग्रेड’ कोळसा प्रति टन $1 या किंमतीवर विकत घेतला.
ही शिपमेंट तामिळनाडू जनरेशन अँड डिस्ट्रिब्युशन कंपनी (TANGEDCO) ला उच्च दर्जाचा कोळसा म्हणून सरासरी $91.91 प्रति टन या दराने विकला गेला असा आरोप अहवालात करण्यात आला आहे.
*अदानी समूहावर यापूर्वी कोळसा आयात बिलात हेराफेरी केल्याचा आरोप करण्यात आला होता…*
फायनान्शियल टाइम्सने आपल्या एका अहवालात आरोप केला आहे की अदानी समूहाने इंडोनेशियामधून कमी दराने कोळसा आयात केला आणि बिले खोटी करून जास्त किंमत दाखवली. यामुळे या गटाने कोळशापासून निर्माण झालेली वीज ग्राहकांना चढ्या दराने विकली.
फायनान्शियल टाइम्सने 2019 ते 2021 दरम्यान 32 महिन्यांत इंडोनेशियातून भारतात आयात केलेल्या 30 कोळशाच्या शिपमेंटची तपासणी केली. या सर्व शिपमेंटच्या आयात नोंदींमध्ये निर्यात घोषणेपेक्षा जास्त किंमती आढळल्या. ही रक्कम सुमारे ₹582 कोटींनी वाढली आहे.
