येडियुरप्पा मतदान करण्यापूर्वी गेले मंदिरात
बंगळुरू- कर्नाटकमध्ये महिनाभराच्या निवडणूक प्रचारानंतर आज सकाळी 7 वाजल्यापासून 224 जागांसाठी मतदान सुरु झाले आहे. राज्यात 5.31 कोटी मतदार आणि 2615 उमेदवार आहेत. भाजप, काँग्रेस आणि जेडीएस यांच्यातच लढत आहे. 13 मे रोजी निकाल लागणार आहे.
यावेळी भाजपसाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदींसह पक्षाच्या बड्या नेत्यांनी 450 हून अधिक सभा घेतल्या. तसेच 100 हून अधिक रोड शो केले. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी दोन दिवस कर्नाटकात राहिले. तर राहुल, प्रियांका आणि सोनिया यांनी 31 हून अधिक सभा घेतल्या.
निवडणूक प्रचारात काँग्रेसने भाजप सरकारच्या भ्रष्टाचार आणि कमिशनवर लक्ष केंद्रित केले. तर भाजपने बजरंगबली, बजरंग दल, दहशतवाद हा मुद्दा बनवला. मोदींनी 19 पैकी 12 सभांमध्ये बजरंगबलीचा उल्लेख केला.
कर्नाटकातील राजकीय पक्षांसाठी 3 घटक आव्हान बनले आहेत.
सर्वसामान्यांसोबतच सेलिब्रिटी आणि राजकारणीही मतदानासाठी येऊ लागले आहेत. अभिनेता प्रकाश राज यांनी शांतीनगर येथील सेंट जोसेफ इंडियन स्कूलमधील मतदान केंद्रावर मतदान केले. त्याचवेळी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी बंगळुरूच्या विजयनगर येथील मतदान केंद्रावर मतदान केले. येडियुरप्पा यांनी मतदान करण्यापूर्वी शिकारीपुरा येथील हुच्चराया स्वामी मंदिर आणि राघवेंद्र स्वामी मठात दर्शन घेतले.
1. गेल्या 5 निवडणुकीत 3 वेळा त्रिशंकू विधानसभा :
कर्नाटकात गेल्या 38 वर्षांपासून दर 5 वर्षांनी सत्ताबदल होत आहे. शेवटच्या वेळी रामकृष्ण हेगडे यांच्या नेतृत्वाखालील जनता पक्षाने 1985 मध्ये सत्तेत असताना निवडणूक जिंकली होती. त्याच वेळी, गेल्या पाच निवडणुकांपैकी (1999, 2004, 2008, 2013 आणि 2018) एकाच पक्षाला केवळ दोनदा (1999, 2013) बहुमत मिळाले. 2004, 2008, 2018 मध्ये भाजप सर्वात मोठा पक्ष ठरला. बाहेरच्या पाठिंब्यावर त्यांनी सरकार स्थापन केले.
आता काय स्थिती आहे : युतीबाबत कोणताही पक्ष आपले पत्ते उघड करत नाही. जेडीएसने भाजपसोबत जाण्याची तयारी केली असल्याचा आरोप काँग्रेसने केला आहे. मात्र, जेडीएसने कोणत्याही पक्षासोबत युतीची शक्यता फेटाळून लावली आहे.
2. लिंगायत-वोक्कलिगा निकाल ठरवतील:
राज्यातील 17% लिंगायत मतदार. 75-80 जागांवर त्यांचा प्रभाव आहे. वोक्कालिगा मतदार, जे लोकसंख्येच्या 14% आहेत, 50-55 जागांवर प्रभाव टाकतात. 9.5% कुर्बा मतदार 25-30 जागांचे निकाल बदलतात. 32% अनुसूचित जाती मतदार 30-35 जागांसाठी आणि 17% मुस्लिम मतदार 35-40 जागांसाठी निकाल ठरवतात.
आता काय स्थिती आहे:
गेल्या वेळी विजयी झालेल्या भाजपच्या 104 आमदारांपैकी 49 आमदार लिंगायत आणि वोक्कलिगा समाजातील आहेत. यावेळी भाजपने या दोन्ही समाजातील 109 उमेदवार उभे केले आहेत. एससी प्रवर्गात भाजपचे 37, काँग्रेसचे 35, जेडीएसचे 31 उमेदवार आहेत. काँग्रेसचे १२ आणि जेडीएसचे २३ उमेदवार मुस्लिम आहेत, तर भाजपने एकाही मुस्लिमाला तिकीट दिलेले नाही.
3. छोटे पक्ष आणि अपक्षांचे आव्हान :
कर्नाटकमध्ये थेट लढत भाजप आणि काँग्रेसमध्ये आहे. तिसरी शक्ती जेडीएस आहे. यावेळी आम आदमी पार्टी, बसपा, उत्तम प्रजाकिया पार्टी, डावे पक्ष, कर्नाटक राष्ट्र समिती, कल्याण राज्य प्रगती पक्ष या छोट्या पक्षांनीही उमेदवार उभे केले आहेत.
आता काय परिस्थिती : भाजप, काँग्रेससह जेडीएसला छोट्या पक्षांची मते कमी होण्याची भीती आहे. या पक्षांनी एक ते दहा हजार मते कमी केल्यास निकालावर मोठा परिणाम होऊ शकतो. गेल्या निवडणुकीत अपक्षांसह अपरिचित पक्षांना 4.11% मते मिळाली होती.
1. भाजपने मोदींना प्रचाराच्या केंद्रस्थानी ठेवले
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 29 एप्रिल ते 6 मे दरम्यान म्हणजेच प्रचाराच्या शेवटच्या 8 दिवसांमध्ये 19 रॅली आणि 6 रोड शो केले. दोन दिवसात 36 किमी लांबीचा रोड शो केला. भाजपच्या राष्ट्रीय नेत्यांनी 206 जाहीर सभा आणि 90 रोड शो केले. राज्यातील नेत्यांनी 231 सभा आणि 48 रोड शो केले.
बजरंग दल बंदी, बजरंगबली, केरळ स्टोरी, लव्ह जिहाद, 91 शिव्या आणि विषारी साप म्हणत पंतप्रधान मोदींनी काँग्रेसला घेरले. इतर नेतेही तुष्टीकरण, मुस्लिम आरक्षण, दहशतवाद यावर बोलत राहिले.
2. सोनिया मैदानात उतरल्या, राहुलने 16 तर प्रियांकाने 15 सभा घेतल्या :
काँग्रेसनेही गेल्या 8 दिवसांपासून पूर्ण ताकदीने प्रचार केला. भाजप सोडून काँग्रेसमध्ये दाखल झालेल्या माजी मुख्यमंत्री शेट्टर यांच्या समर्थनार्थ सोनिया गांधींनी सभा घेतली. काँग्रेसच्या राष्ट्रीय आणि राज्यातील नेत्यांनी 99 रॅली आणि 33 रोड शो केले. राहुलने 16 रॅली आणि 2 रोड शो केले, तर प्रियांकाने 15 रॅली आणि 10 रोड शो केले.
काँग्रेसच्या प्रत्येक मेळाव्यात भाजप सरकारच्या भ्रष्टाचाराचा उल्लेख करण्यात आला. मुख्यमंत्र्यांपासून ते सरकारी यंत्रणेपर्यंत ४० टक्के कमिशनचे टार्गेट होते. स्थानिक समस्यांसह अदानीचाही उल्लेख करण्यात आला.
